Last ned pdf

Desogestrel ved homozygot Leidenmutasjon og mellomblødingar på p-stav

SPØRSMÅL: Allmennlege spør angående en tenåringsjente som nylig har fått påvist homocygot Leidenmutasjon. Hematolog har avgjort at antikoagulantia ikke er nødvendig. Hun har p-stav som prevensjon, men plages av mellomblødninger og ønsker å forsøke desogestrel (Cerazette) i tillegg en liten periode forsøksvis. Er dette greit hos henne?

SVAR: Mellomblødingar og p-stav
Mellomblødingar er kjent ved bruk av p-stav. Sex og samfunn skriv i si e-metodebok at uregelmessige blødingar dei første 3-4 månadane reknast som normalt, men dersom blødingane held fram ut over dette, er det lite sannsynleg at plagene vil gå over ved framleis bruk av p-stav (1). Amerikanske UpToDate skriv imidlertid at plagene ofte betrast innan 6 til 12 månader og at ein om mogleg bør avvente situasjonen til då (2).

Uregelmessige blødingar kan også skuldast ein seksuelt overførbar sjukdom som til dømes klamydia og dette bør utelukkast før ein forsøker eventuelle medikamentelle tiltak (2).

Moglege tiltak
RELIS har tidlegare sett på tillegg av desogestrel (Cerazette) i ein periode ved mellomblødingar på p-stav (3, 4). Effekten av ei slik behandling er ikkje godt dokumentert, men den kan forsøkast dersom det er kontraindisert med bruk av østrogenhaldige p-piller, som er førstevalet i norske anbefalingar ved mellomblødingar på p-stav (1). RELIS har tidlegare skrive at i tidlig behandlingsfase med p-stav, er det mogleg at eit slikt tillegg kan auke blødingsforstyrringane, men at desogestrel kan vere nyttig i behandling av uregelmessige blødingar som har oppstått etter 1 til 2 års bruk av p-stav (3, 4). Evidensen her er som tidlegare nemnt tynn og vi har ikkje funne at det er tilkomme ny dokumentasjon sidan førre utgreiing.

Tillegg av desogestrel er ikkje inkludert i norske anbefalingar eller i UpToDate, men desogestrel minipiller er heller ikkje på marknaden i USA (1, 2).

Samtidig bruk av p-stav og desogestrel ved homozygot Leiden
Norske anbefalingar tilrår bruk av østrogenhaldig prevensjon ved mellomblødingar på p-stav. Andre medikamentelle tiltak nemnast ikkje. Bruk av østrogenhaldig prevensjon ved homozygot leidenmutasjon er imidlertid ikkje tilrådd grunna auka risiko for venøse tromboemboliar (5-7).

Vi kan ikkje finne at sikkerheita ved samtidig bruk av desogestrel og etonogestrel er undersøkt hos pasientar med homozygot Leidenmutasjon. Det er få studiar som har undersøkt samanhengen mellom bruk av gestagenpreparat og risiko for tromboemboliar, men for middelsdoserte preparat som p-stav og gestagenpiller har studiar foreløpig ikkje vist signifikant auka risiko. Vi vuderer difor at ei slik kombinasjonsbehandling i ein kort periode ikkje utgjer ein ytterlegare tromboembolisk risiko for pasienten (6, 8).

KONKLUSJON
Med tanke på pasienten sin homozygote Leidenmutasjon er det greitt å bruke desogestrel i tillegg til p-stav ein liten periode, men evidensen for effekt på mellomblødingar med p-stav er meir uklar.

Referanser